"ކަސްރަތުގެ ދާއިރާއަށް ވަނީ ސާރޖަރީ އަކަށް ނުދާންވެގެން"

މަރިޔަމް ސައީދާ، އާންމު ނަމުން ނަމަ މަރީ އަކީ ހިއްވަރު ގަދަ ކަނބަލެކެވެ. ކުރިމަތިބި ބަލި ހާލަތެއްގައި ސާރޖަރީއެއް ހަދަން ޑޮކްޓަރު ވިދާޅުވުމުން އޭނާ ބެލީ އެނޫން ގޮތެއް އޮތްތޯއެވެ. ޑޮކްޓަރު ވިދާޅުވީ ހިއްވަރު ހުރިއްޔާ ކަސްރަތުނ ކުރަން ކަމަށެވެ. މަރީގެ ކަސްރަތު ކެރިއަރ ފެށުނީ އެހިސާބުންނެވެ. މިހާރު އޭނާގެ ސިއްޚީ ހާލަތު ރަނގަޅެވެ. ހިއްވަރު ދޫނުކޮށް ކުރި ބުރަ މަސައްކަތުންނެވެ. މަރީ ހަމައެކަނި ކަސްރަތުން ސިއްހަތު ރަނގަޅުކޮށްފަ ނިންމާލީކީ ނޫނެވެ. ކަސްރަތުގެ ދާއިރާއިން ކިޔަވާ ތަމްރީންވެސް ވެއްޖެއެވެ. މިހާރު އޭނާއަކީ ޕާރސަނަލް ޓްރެއިނަރ އެކެވެ. މާސްޓަރ ޓްރެއިނަރ އެކެވެ. ކަސްރަތުގެ މުހިންމުކަން ވަރަށް ބޮޑެވެ. މަރީ މިކަން ބުނެދިނީ އޭނާގެ ތަޖުރިބާއިންނެވެ. " ކަސްރަތުގަ މި ހޭދަކުރި 3 އަހަރާއި ކުރިން އުމުރުގެ 30 އަހަރާ ތަފާތު. 30 އަހަރަކީ ވަރަށް ސްޓްރެސް ދުވަސްތަކެއް. އެކަމަކު ފާއިތުވި 3 އަހަރު އެކަހަލަ ކަމެއް ނެތް. ވަރަށް ހިތްހަމަޖެހިލައިގެން މިއުޅެނީ." މަރީ ބުންޏެވެ. މަރީގެ ތަޖުރިބާއާއި ޕްރޮފެޝަނަލް މަސައްކަތްތަކާ ބެހޭގޮތުން އިރުވަރު ނޫހުން މިވަނީ އިންޓަރވިއުއެއް ކޮށްފައެވެ.  މި އިންޓަރވިއު އަކީ އިރުޝާދާއި އުންމީދާއި އަދި މަރީގެ އަމިއްލަ ތަޖުރިބާއިން ހަދިޔާކޮށްފައިވާ ފިލާވަޅު ތަކެކެވެ. ކިޔުންތެރިންނަށް މި ހަދިޔާ ކުރަނީ މަރީގެ އެކްސްކްލޫސިވް އިންޓަރވިއުއެކެވެ. ކިޔާލަ ބަލާށެވެ.

އިރުވަރު: މަރީ މި ދާއިރާއަށް ޝައުޤުވެރިވީ ކިހިނެއް؟

މަރީ: މަރީ މިދާއިރާއަށް ޝައުގުވެރިވީ މީގެ 3 އަހަރު ކުރިން މަރީއަށް ގެ ހެލްތައް ވަރަށް ބޮޑު ނުރައްކަލެއް ކުރިމަތިވެގެން ޑޮކްޓަރު މަރީއަށް އިރުޝާދު ދެއްވީ ސާރޖަރީ ހަދަން. އެކަމަކު ސާރޖަރީ ހަދަން ބޭނުންނުވާތީ ޑޮކްޓަރު ކައިރިން އެހީ ދެން ކިހިނެއްހޭ ހެދެން އޮތީ. އެހެން އޮޕްޝަނެއް އެބައިންހޭ އެހީ، ދެން ޑޮކްޓަރު ވިދާޅުވީ، ވަރަށް ހިއްވަރު ހުރިއްޔާ ވެދާނެއޭ، ކަސްރަތު ކުރާށޭ. އެހިސާބުން ނިންމީ ކަސްރަތާއެކު ކުރިއަށްދާން. އެއީ 2017 ގައި. އޭރުން ފެށިގެން ކަސްރަތު ކުރަމުން މި ގެންދަނީ. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ މިހާރު ވަރަށް ހަމަޖެހިގެން އުޅެވޭ. އޭގެ ފަހުން އަދި ޑޮކްޓަރަށް ދައްކާ ހިސާބަކަށް ނުދޭ.

ކަސްތަރާއި، ހަށިހެޔޮކަމުގެ ޓްރެއިނާ އެއްގޮތުގަ ކޮންކަހަލަ މަސައްކަތް ތަކެއް ކުރަނީ؟

މިހާރު މި މަސައްކަތް ކުރަނީ ޕާރސަނަލް ޓަރެއިނާ އެއް ގޮތަށް. މާސްޓަރ ޓްރެއިނަރ އެއް ގޮތަށް. އަޅުގަނޑު ޓްރެއިނިންގ ހެދީ 2019 ގެ މާރޗްގައި. އަޅުގަނޑު ކަސްރަތުގެ ލައިފަށް އައީ 2017 ގައި. ދެން އޭގެ 2 އަހަރު ފަހުން އަޅުގަނޑު ޕާރސަނަލް ޓްރެއިނަރ އެއްގެ ހައިސިއްޔަތުން ކޮލިފައިވީ.

ތި މަސައްކަތް މީހުން ބަލައިގަނޭތަ؟

ވަރަށް ބޮޑު އެއްބާރުލުމެއް ލިވޭ. ވަރަށް ގިނަ ކުދިންގެ ސަޕޯޓް ލިބޭ ހަމަ. ވަރަށް ގިނަ ކުދިން އަޅުގަނޑުގެ ފަރާތުން އިންސްޕަޔަރ ވެގެން ވެސް ކުރިއަށް އެބަދޭ މިދާއިރާގަ.

ހަށިގަނޑުގެ ވަރަށް ރީތިކޮށް ޗާލުކޮށް ތި ހުންނަނީ. ކޮބާ ސިއްރަކީ؟

ކަސްރަތު ކުރުމަކީ މީހާގެ ހަށިގަނޑަށް ވަރަށް ބޮޑެތި ބަދަލުތަކެއް ގެނުވާ ކަމެއް. މީހާގެ ހޯމޯން ޚާއްޞަކޮށް އަންހެނުންގެ ހޯމޯން ބޮޑު ބައެއް މި ކުޅެނީ މިހާ ސްޓްރެސް ވުމާއި ހުރިހާ ކަމެއްގަ. އެހެންވީމަ އަންހެނުންގެ ހޯމޯންސް ބެލެންސް ކުރުމުގައި ވަރަށް ބޮޑުބައެއް ކުޅެދޭ އެއްޗެއް މި ކަސްރަތަކީ. ކަސްރަތު ކުރުމުގެ ސަބަބުން މީހާއަށް އިތުރު ހިއްހަމަޖެހުމެއް އެބަ ގެނެސްދޭ، އަނެއްކާ ސެލްފް ކޮންފިޑެންސާއި އަމިއްލަ ނަފްސައް އެ ލިބޭ ހިންހަމަޖެހުމަކީ އަސްލު މީގެ އެންމެ ބޮޑު ހިއްހަމަޖެހުމަކީ މީހާއަށް ލިބޭ. ކަސްރަތު ކުރާވަރަކަށް އޭނާގެ އަމިއްލަ ހަށިގަނޑަށް ދޭ ސަމާލުކަންވެސް ބޮޑުވޭ. މި ހުރިހާ ކަމަކުން މީހާއަށް އަންނާނެ ރަނގަޅު ބަދަލުތަކެއް.

އަމިއްލަ ހަށިގަނޑު ރީތިކޮށް ގެންގުޅުމަށް ކޮންކަހަލަ ކަންތައްތަކެއް ކުރަނީ؟

އަޅުގަނޑު އުމުރުން މިހާރު 39 އަހަރު އިނގޭތޯ. ކަސްރަތުގެ ލައިފަށް މިއައީ އުމުރުން 36 އަހަރުގަ. އޭގެކުރިން އަޅުގަނޑު އުޅުނީ ވަރަށް ސްޓްރެސް ފުލް ލައިފެއްގައޭ އަޅުގަނޑު ދަންނަވާނީ. ވަރަށް ގިނަ ކުންފުނިތަކުގައި މެނޭޖަރ ލެވެލްގައިވެސް އަޅުގަނޑު މަސައްކަތް ކުރިން. އެކަމަކު ކުރާ މަސައްކަތުން އެލިބެންޖެހޭ ސެޓިސްޕެކްޝަންއެއް ނުލިބޭ، އެލިބެންޖެހޭ ހިއްހަމަޖެހުމެއް ނުލިބޭ. އެހެންވީމަ ވޭތުވެގެންދިޔަ 14 އަހަރާއި ވޭތުވެދިޔަ 2 އަހަރާ އަޅުގަނޑަށް ނުބައްދަލު. އެހެންވީމަ ކަސްރަތުކޮށްގެން އުޅޭ ލައިފެއްގަ މިހާރު މިލިބޭ ހިއްހަމަޖެހުމެއް އޭރު ނުލިބުނު. އަޅުގަނޑު މި ދަންނަވަނީ އޭރު އަދާކުރި ވަޒީފާގެ ސަބަބުން ހިއްހަމަ ނުޖެހުން ނުލިބުނީއެކޭ ނޫން. ކޮންމެ ވަޒީފާއެއްގަ އުޅުނު ނަމަވެސް ކަސްތަރު ވަރަށް މުހިންމު.

ކަސްރަތު ކުރުމަކީ ކިހާ މުހިންމު ކަމެއްތަ؟

ދުޅަހޮޔޮ ސިއްހަތެއްގައި ހުރުމަށް 3 ކަމެއް އިންނާނެ އަސްލު. އެންމެ ބޮޑަށް ޑިޕެންޑްވާނީ މީހާގެ ލައިފް ސްޓައިލް. 70 ޕަސެންޓަކީ މީހާގެ ލައިފްސްޓައިލް މެނޭޖްކުރާ ގޮތް. އޭގެތެރޭގައި ހިމެނޭނެ މީހާގެ އުޅުމާއި، ނިދުމާއި ކެއިންބުއިން. ސޯޝަލް ލައިފް ހޭދަކުރާ ގޮތް. މިހުރިހާކަމެއް ހިމެނޭނެ މި 70 ޕަސެންޓްގެ ތެރޭގައި. ދެން އަނެއް 30 ޕަސެންޓް ތެރޭގައި މި އަންނަނީ މީހާގެ ކާޑިއޯ އެންޑޯރެންސް. އަދި މީހާގެ ރެސިސްޓެންސާ. މީގެތެރޭގައި މިހިމެނެނީ އާންމުކޮށް މީހާ އުފުލާވަރަށް ވުރެ ތަންކޮޅެއް ބަރުކޮށް އެއްޗެއް އުފުލުން، ނުވަތަ ބެހެއްޓުން، ނުވަތަ ދެމުން.

ކޮންމެ ދުވަހަކުވެސް ކަސްރަތު ކުރަންތަ؟

ކޮންމެ ދުވަހަކު އަޅުގަނޑު ކަސްރަތެއް ނުކުރަން. ރެސްޓްވެސް ކުރަން، އެހެންވެ މި ދެންނެވީ މީހާގެ ލައިފްސްޓައިލް މެއިންޓައިން ކުރާ ގޮތޭ މީގެ އެންމެ މުހިންމީ. އެކަމަކު ހަފްތާއަކު 4 ދުވަހު ނޫނީ 5 ދުވަހު އަޅުގަނޑު ކަސްރަތު ކުރަން. އަބަދުވެސް ކާޑިއޯ ވެސް ރެސިސްޓެންސްވެސް ފުރިހަމަ ކުރަންޖެހޭ ވަރަށް ފުރިހަމަ ކުރަން.

މިހާރު ކޮންތާކު ތި މަސައްކަތް ކުރަނީ؟

ކޮވިޑްގެ ހާލަތު ރާއްޖެއަށް ކުރިމަތިވި ފަހުން އެއްވެސް ތަނަކަށް ވަޒީފާއަކަށް ނުދަން، ކުރިން މަސައްކަތް ކުރިން ދެތިން ޖިމްއެއްގަ. އެކަމަކު މިހާރު މި މަސައްކަތްކުރަނީ ޕާރސަނަލް ޓަރެއިނާއެއްގެ ހައިސިއްޔަތުން އަޅުގަނޑު މި މަސައްކަތް ކުރަނީ. ވަކި ކުންފުންޏަކާ ގުޅިގެނެއް ނޫން. އެކަމަކު ޖެނުއަރީ 3 ގައި "އަޒްލީފް ފިޓްނަސް ކްލަބާ" ގުޅިގެން އަންހެނުން ކަނބަލުންނަށް ޚާއްޞަކޮށްގެން އައުޓްޑޯރ ކޭމްޕެއް އެބަ ފަށަށް.  މިދިޔަ 2020 މި ދިޔައީ ހަމަ ޕްރީ ލާންސްކޮށް މަސައްކަތްކޮށްގެން.

ކޯޗެއް ނުވަތަ ޓްރެއިނާއެއްގެ ގޮތުން މަސައްކަތް ކުރާއިރު އާންމުންގެ ކޮމެންޓްސް ކިހިނެއް އުޅެނީ؟ މަރީގެ އެހީތެރިކަމަށް އެދޭ ކުދިންނަށް ކޮން ޖެވާބެއް ދެނީ؟

ވަރަށް ގިނަ ކުދިން ގުޅާ. ހަމައެކަނި މާލެއިންނެއް ނޫން، ރާއްޖޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުން. އައްޑޫ، ފުވައްމުލަށް، ކުޅުދުއްފުށި ކަހަލަ ބޮޑެތި ތަންތަނުން ގުޅާފަ ބުނޭ ކޮން އިރަކުންތޯ އެކޮޅަށް އާދެވޭނީ. މިކަހަލަ  ވަރަށް ގިނަ ރިކުއެސްޓްވެސް އާދޭ. ދެން އަޅުގަނޑު ވަރަށް ގިނަ ކުދިންނަށް ފޯނުން ވެސް ހެލްޕް ވެދެން. އަޅުގަނޑަށް އެނގޭ މިންވަރަކުން ހަމަ ކިޔާދެން އެހެން ގުޅާ ކުދިންނަށް. އަޅުގަނޑަށް ވިސްނޭ ގޮތުގައި އަސްލު ރާއްޖޭގައި ފިޓްނަސް އިންޑަސްޓްރީގައި އިންނަ ކޮންސެޕްޓް މުޅިއަކުން ރަނގަޅެއް ނޫން. އަޅުގަނޑު ދެކޭގޮތުގައި އެންމެ މިހިންމު ކަމަކީ މީހާ ކޮންފިޑެންސާ އެކީގައި މީހާ އެތެރެއިން ރަނގަޅުވުން. މި ކޮންސެޕްޓް އަޅުގަނޑު ބޭނުންވޭ ބަދަލުކުރަން. މީހާއަށް އެބަ އެނގެންޖެހޭ ކޮންމެސް މިންވަރަކަށް މީތި ބަދަލުވާނީ ކިހިނެއްކަން. އިންފޮމޭޝަން ޕާސްކޮށް މީތި އެޑިއުކޭޓުކޮށް ރާއްޖޭގައި އެވެއާކޮށް ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ މުހިންމު ކަން ވަރަށް ބޮޑު. އަޅުގަނޑު ބަލަނީ ވީހާވެސް ގިނަ ކުދިންނަށް ކިޔާދެވޭތޯ. އަޅުގަނޑުގެ ހުރިހާ ކްލައިންޓުންނަށްވެސް ވީހާވެސް ތަފްސީލްކޮށް ކިޔާދެމުން ގެންދަން މީ މިހެން ކުރާ ކަސްރެތެކޭ. މިހެންވެގެންނޭ މި މިކުރަނީ. މިކަން ކުރީމަ ވާނީ މިހެންނޭ، ކިހިނެއްކަން ޕްލޭން ކުރާނީ. މި ހުރިހާ އެއްޗެއް ހަމަކިޔާދެމުން ގެންދަން.

ރަށަކަށްގޮސް ކަސްރަތު ޕްރޮގްރާމެއް ހިންގުމުގެ ވިސްނުން އެބަހުރިތަ؟

ވިސްނުން އެބަހުރި އިންޝާﷲ. 2018 ފެށިގެން އަޅުގަނޑަށް ހަމަ އާދޭ ރިކުއެސްޓް. އެއީ އަޅުގަނޑު ކޯސް ހެދުމުގެ ކުރި. 2018 ގައި ޖިމްއަށް ޖޮއިން ކޮށްގެން މަޑުމަޑުން ހަރަކާތްތެރިވާން ފެށީމަ ސަމާލުކަން ލިބެން ފަށައިފި. އެއީ ޕްރޮފެޝަނަލީ މިކަން ކުރަން ނިންމި ސަބަބަކީ. އަކަމަކު އަދި ދެން ދިރިއުޅުމުގެ ކަންތައް ހުރި ގޮތުން އަޅުގަނޑަށް ރަށެއްގައި މަޑުކޮށްގެން ހުރުމަށް ރޭވިފަ ނެތް. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ކުރިއަށް އޮތް ތާންގައި ކަންތައްތައް ރަނގަޅަށް ދާ ކަމަށްވާނަމަ ރާއްޖޭގެ އެކި ހިސާބުތަކަށްދާނަން އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ.

ހަށިގަނޑު ރީތިކޮށް ބަހައްޓަން ބޭނުންވާ ކުދިންނަށް ބުނެލަން ބޭނުންވަނީ ކީކޭ؟

އަޅުގަނޑު ދަންނަވާނީ އަމިއްލަ ހަށިގަނޑުދެކެ ލޯބިވާށޭ. އަމިއްލަ ހަށިގަނޑަށް ލިބެންޖެހޭ ލޯތްބާ އަޅާލުން ދޭށޭ. ފުރަހަމަ ހަށިގަނޑުދެކެ ލޯބި ވުމަކީ ހަށިގަނޑަށަ ދޭއްޖެހޭ ލޯތްބާއި ސަމާލުކަން ދިނުން، އެހެން މީހަކު ދެކެ ނޫނީ އެހެން ކަމަކަށް ލޯބިޖެހުނީމަ އެ ހޭދަކުރާ ވަގުތާއި އެ ވިސްނާ ވިސްނުން ހަމަ އެ މީހާގެ އަމިއްލަ ސެލްފަށްވެސް ދޭށޭ. އަމިއްލަ ހަށިގަނޑާ މެދު ވިސްނާށޭ. ހަށިގަނޑަކީ ޓޯކުރާ އެއްޗެއް. މިސާލަކަށް މީހަކަށް އަނިޔާއެއް ވީމަ ތަދުވާކަންވެސް އަންގަދެނީ ނޫންތޯ. އެގޮތަށް މީހާއަށް ބަދަލުތައް އަންނަން ފެށީމަ މީހާއަށް އެނގެމުންދާނެ. އެ ކުދި ކުދި އަޑުތައްވެސް އަހާށޭ. ހަށިގަނޑާމެދު ވިސްނާށޭ. އެމީހާގެ ހަށިގަނޑަށް އެމީހާ ނުބެލިވަރަކަށް ބަލާނެ އެހެން މީހަކު ނުހުންނާނެއޭ.

މިއަދަކީ 2020 ވަނަ އަހަރުގެ ފަހު ދުވަސް. އާ އަހަރަށް ދޭން ބޭނުންވާ މެސެޖަކީ ކޮބާ؟

އަޅުގަނޑު ބުނެލަން ބޭނުންވަނީ ދުޅަހެޔޮ ސިއްޚަތެއް ގައި ހުރުމަށްވުރެ ބޮޑު ހިންހަމަޖެހުމެއް އިންސާނަކަށް ނުލިބޭނެއޭ. އެއަށް ވުރެ ބޮޑަށް އުފާ ވާންޖެހޭ ކަމެއް ނޯންނާނެއޭ މީހާއަށް އޭތި ޔަޤީން ވަންޏާ. ކޮންމެ ކުއްޖެގެ ހަޔާތުގައިވެސް، މަރީގެ ހަޔާތުގައި ވަރަށް ގިނަ ކަންތައްތައް ދިމާވޭ ހަމަ. ބޭނުންވާ ކަމެއް ނުކުރެވޭ ފަހަރުވެސް އާދޭ ހަމަ. ކުރާ ކަންތައް ހުއްޓުމަކަށް އަންނަ ފަހަރުވެސް އާދޭ. ކޮންމެ ކަމެއްވެސް ހުއްޓުނީމަ ދެން އެކަން އެ ދިޔައިއްޔޭ އެގޮތަށް ނުވިސްނާ އަނެއްކާވެސް އެއަށްވުރެ ގަދަ އަޒުމެއްގަ ފެށުމުގެ ޖޯޝު މީހާގެ ގައިގަ ހަރުލެއްވުން. އެއީ އަސްލު ދޭންބޭނުންވާ މެސެޖަކީ.

ނިންމާލަމުން ބުނެލާނީ ކީކޭ؟ 

އުމުރުން 30 އަހަރު ވީމަ މީހާގެ ހަށިގަނޑަށް ކޮމްޕްލިކޭޝަން ތަކެއް އަންނާނެ. ދުޅަހެޔޮކޮށް ހުރުމަށްޓަކާ އެންމެ މުހިންމު ކަންތައްތައް ކުރުމަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެއް. 30 އަހަރުން ފަށައިގެން އެ މަސައްކަތް ފެށުމަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެއް. ކަސްރަތު ކުރާ މީހެއްގެ ހެލްތު އޭޖު އެބަ ކުޑަކޮށްލެވޭ 10 އަހަރު. މިސާލަކަށް ބަރާބަރަށް ކަސްރަތު ކުރާކަމަށްވަންޏާ 60 އަހަރުގެ މީހަކަށް ހުރެވިދާނެ  50 އަހަރުގެ މީހެއްގެ ދުޅަހެޔޮ ކަމުގައި. ރަނގަޅު ދުޅަހެޔޮ ދިގު ދެމެހެއްޓެނިވި ދިރިއުޅުމެއް ލިއްބައިދޭ ކަމެއް ކަސްރަތަކީ. ކުޑައިރު މަންމަ ބުނާނެ ދަރިފުޅާ ދޭ ދަތް އުނގުޅާލަން. މިހެން ގޮސް ދަތް އުނގުޅަނީ ދެއްތޯ. މިހެން ކޮށްކޮށް އަޅުގަނޑުމެން ހަށިގަނޑުގަ އެކަން އާދަވަނީ. އަޅުގަނޑުމެން ބޮޑެތިވެގެން ފުރާ ފުރިހަމަވެގެން މީހުންނަށްވާއިރު އަޅުގަނޑުމެން އެކަން ކުރަނީ އެއްވެސް މީހެއްގެ ބާރަކާ ނުލާ، އެއްވެސް މީހެއްގެ ޕްރެޝަރ އަކާވެސް ނުލާ. އެކަމަކު ކަސްރަތު އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެގޮތަށް މެއިންޓެއިން އެއް ނުކުރެވޭ. އެކަމަކު ދަތްތައް މެއިންޓެއިން ކުރާ ގޮތަށް ހަށިގަނޑުގެ އެހެން ގުނަވަންތައްވެސް މެއިންޓެއިން ކުރާ ނަމަ ވަރަށް ބޮޑަށް ރަނގަޅުވާނެ. އެހެންވީމަ ކަސްރަތު ކުރުމަކީ ދަންއުނގުޅުން ފަދަ ކަމަކަށް ހަދަންވީ….