ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަކީ އިޚްތިޔާރުތަކާއި އިމްތިޔާޒުތައް ބޮޑު ތަނެކެވެ. އެމަޖިލީހުގެ މެންބަރުންގެ އިމްތިޔާޒުތައްވެސް އެހާމެ ފުޅަލެވެ. އެހެންކަމުން ޤާނޫނާއި ޤަވާއިދުން އެމެންބަރުންގެ ދަރަޖަ ވަނީ "އިއްޒަތްތެރި" ކޮށްދީފައެވެ. މުޖުތަމަޢުގައި އެމީހުންނަށް އޮތް މަޤާމާއި ދަރަޖަ އަދި ހައިބަތު އުފުލިފައިވާކަން "އިއްޒަތްތެރި" މި ލަފްޒުން ދޭހަކޮށްދެއެވެ.
ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ޖަލްސާތަކުގެ ޔައުމިއްޔާތައް ދިރާސާކުރަން ފެށުމުން، ފާހަގަކުރެވުނު ވަރަށް މުހިއްމު ކަންކަން އެބަހުއްޓެވެ. އެންމެ މުހިއްމު ކަމެއްގެ ގޮތުގައި ފާހަގަކުރެވެނީ އަނެކާއަށް ޖަވާބުދާރީ ވެވެން ނެތް ހާލަތްތަކުގައި އަބުރާއި ނަފްސުގެ އަގު ކަތިލުމެވެ. މިފަދަ ޢަމަލުތައް ހުއްޓުވުމުގައި ރިޔާސަތުން މާބޮޑު ސަމާލުކަމެއްދެއްވައި، ހަރުދަނާކަން ދައްކަވާފައި ނުވެއޭ ދެންނެވުމަކީ ދޮގަކަށް ނުވާނެއެވެ. މަޖިލީހުގެ ޔަޢުމިއްޔާތަކުން އެހުރީ މިދެންނެވި ކަންކަމަށް ހެކި ލިބޭށެވެ.
ޤާނޫނު އަސާސީގެ 33 ވަނަ މާއްދާގައި އެމީހެއްގެ ނަމާއި އަބުރު ރައްކާތެރިކުރެވިފައި އޮތުމުގެ ހައްޤު ކޮންމެ ރައްޔިތަކަށް ލިބިގެންވާކަމަށް ކަނޑައެޅިގެން ބަޔާންކުރުމާއެކު އެހައްގުތަކަށް އެއްވެސް އިސްތިސްނާއެއް ނުވާގޮތުގެ މަތިން ދައުލަތުން، ދައުލަތުގެ އިދާރާތަކުން ޢަމަލުކުރަން ވާނެކަމަށް ޤާނޫނު އަސާސީ ބުނެދެއެވެ. އަދި ޤާނޫނޫ އަސާސީގެ 29 ވަނަ މާއްދާއިން ދީފައިވާ ޚިޔާލުފާޅުކުރުމުގެ މިނިވަންކަމުން އިސްތިސްމާ ކަމެއްނޫނެވެ. ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންނަށް ލިބިދޭ އިމްތިޔާޒާއި ރައްކާތެރިކަމުގެ ދުލިފަށުގެ ނުވަލުގައި ހުންނަވައިގެން ކުރެއްވުން ހުއްދަ ކަމެއްވެސް ނުމެނޫންމެއެވެ.
ދެން އޮތީ މެންބަރުންގެ މަޖިލީހުގެ ޤަދަރާއި މެންބަރުންގެ އަބުރާއި ޤަދަރާއި ކަރާމާތުގެ ވާހަކައެވެ.
މަޖިލީހުގައި މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންނާއި ރިޔާސަތުވެސް ހިމެނޭ ގޮތުން، ޢަމަލުކުރަންވާނީ، އެއްވެސް މެންބަރެއްގެ އިއްޒަތާއި ކަރާމާތަށް އުނިކަން ނާންނަ ގޮތަށް ކަމަށް ޤަވާއިދުގެ 46 ވަނަ މާއްދާގައި ބަޔާންކޮށްފައި އެބައޮތެވެ. އަދި އެ ގަވާއިދުގައި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންގެ ސުލޫކީ ހަމަތައް ބަޔާންކޮށްފައިވާ 55 ވަނަ މާއްދާގައިވާ ގޮތުން، މެބްބަރުންގެ ޢަމަލުތައް އަބަދުވެސް ބަހައްޓަންވާނީ މަޖިލީހުގެ ޤަދަރާއި ޝަރަފާއި ކަރާމާތާއި އަބުރު ދެމެހެއްޓޭ ގޮތެއްގެ މަތިންނެވެ. މިހުރީ ސާފު ސާދާ ދިވެހި ބަހުން ލިޔެފައިވާ ޤަވާއިދުތަކެވެ. އަޅާފައިވާ ހަމަތަކެވެ. އުޅުއްވަން ޖެހޭނެ ގޮތުގެ ޢަހުލާގީ އިންތަކެވެ.
އެހެންނަމަވެސް މަޖިލީހުގެ ކޮންމެ ދުވަހެއްގެ ޖަލްސާއަކުން ކަހަލަ ގޮތަކަށް މިދެންނެވި ހަމަތަކާއި އުސޫލުތަކާ ދިމާއިދިކޮޅު ޢަމަލުތައް ތަކުރާރުކޮށް ފެނެއެވެ. އަޑުއިވެއެވެ. މީހުންގެ އަބުރަށް އެބަ އަރައިގަނެއެވެ. މަޖިލީހާއި މެންބަރުންގެ ކަރާމާއި ޤަދަރަށް އުނިކަން އެބަ ގެނުވައެވެ. މިކަންކަން ހުއްޓުވާ ހަމަމަގަށް އެޅުވުމުގެ ޒިންމާ ޤާނޫނު އަސާސީ އާއި ޤާނޫނާއި ޤަވާއިދުން އެންމެ ބޮޑަށް މަތިކޮށްފައިވަނީ މަޖިލީހުގެ ރައީސަށެވެ.
މަޖިލީހުގެ ރައީސަކީ ވަކި ފަރާތަކަށް ޖެހުމެއްނެތި ޤާނޫނު އަސާސީ އާއި ރައްޔިތުންގެ ޤަވާއިދާއި މަޖިލީހުގެ ނިންމުންތަކާ އެއްގޮތްވާގޮތުގެ މަތިން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ އިދާރާއާއި މަޖިލީހުގެ ޖަލްސާތަކާއި ކޮމިޓީތަކާއި މަޖިލީހުގެ އެންމެހާ ކަންކަން ހިންގުމުގެ އެންމެ އިސްވެރިޔާއެވެ. މި ޒިންމާ އޭގެ އެންމެ ފުރިހަމަ މާނައިގައި އެބަ އުފުއްލެވޭތޯއެވެ. ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މިހާރުގެ ރައީސް ރައީސް ނަޝީދު މަޖިލީހުގެ ރައީސްކަމާ ހަވާލުވެވަޑައިގަތުމާއެކު މަޖިލީހުގެ ހަރަކާތްތައް ފަތުއަޑުކިޔާފައި ހިނގައިގަތެވެ. އެހެންނަމަވެސް މަޖިލީހުގެ ތަޅުން ޑިސިލްޕިންކޮށް ހަމަމަގަށް އެޅުއްވުމުގައި މާބޮޑު ކުރިއެރުމެއް ހޯއްދެވިފައެއް ނުވެއެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި،މަޖިލީހުގައި ހިނގަމުންދާ އެއްވެސް ބަހުސެއްގައި ނުވަތަ ކޮމިޓީގެ ބައްދަލުވުމެއްގައި ހިނގާ އެއްވެސް ކަމެއްގައި މަޖިލީހުގެ ރައީސް ޚިޔާލުފާޅުކޮށް، މަޖިލީހުގެ ރައީސް އެކަމަކާމެދު ދެކޭ ގޮތް ހާމަކޮށްގެން ނުވާނެ ކަމަށް ކަނޑައަޅާ ބަޔާންކޮށްފައި ވީނަމަވެސް، ކުރުވާހަކައެއްގެ ގޮތަށް، މަޒާޖީ ވާހަކައެއްގެ ގޮތަށް، ފިލޯސޮފިކަލް ފިލާވަޅެއްގެ ގޮތަށް، ދިވެހި ތާރީޚުން ފިލާވަޅެއް ގޮތަށް، ހެޑްމާސްޓަރެއްގެ ގޮތަށް އަނެއްބައި ފަހަރު ޕްރީ ސްކޫލު ޓީޗަރެއްގެ ގޮތަށް އެކި ކަންކަމާ ބަސް ވިދާޅުވެ ޚިޔާލުފާޅުކުރައްވަމުން ގެންދަވައެވެ. މިއީ ހަމަ ތަފާތު ރައީސެކެވެ. މިއީ ހަމަ އެހާމެ ތަފާތު މަޖިލީހެކެވެ. ރައްޔިތުން އެތިބީ މަންޒަރު ބަލާށެވެ. އަޑު އަހާށެވެ. މާޔޫސްކަމާއި، ނާއުންމީދާއި ނުތަނަވަސްކަމުގައެވެ. މި މަންޒަރު ބަދަލުވާނެ ދުވަހެއްގެ އިންތިޒާރުގައެވެ.
