އެޑިޓަރުގެ ނޯޓު: މިއީ ޢަބްދުލްޣަފޫރު ޢަބްދުއްރަހީމް ލިއުއްވައި، މި ނޫހުގައި ޝާއިއު ކުރުމުގެ ރައިޓްސް ދެއްވާފައިވާ ލިއުންތަކުގެ ތެރެއިން ލިއުމެކެވެ.
ފިޔޯޑޯރ ޑޮސްޓޮއެވްސްކީ އަކީ ރަޝީޔާގެ ލިޔުންތެރިއެކެވެ. ދިގު ވާހަކައާއި ކުރު ވާހަކައިގެ ފަލްސަފާވެރި އަދީބެކެވެ. މީލާދީ ސަނަތުން 19ވަނަ ގަރުނުގައި އުޅުނު އަދީބެކެވެ. އޭނާގެ މަޝްހޫރު ލިޔުންތަކުގެ ތެރޭގައި ކްރައިމް އެންޑް ޕަނިޝްމަންޓު (ކުށާއި ޖަރީމާ)، ދަ އިޑިއެޓް (ސޭކު މޮޔަ މީހާ)، ދަ ކަރަމަޒޯވެ ބުރަދާސް (ކަރަމަޒޯވްގެ އަޚުން) މި ވާހަކަތައް ހިމެނެއެވެ. އޭނާގެ ވާހަކަތަކުގެ މައިގަނޑު މައުޟޫއެއްގެ ގޮތުގައި އިންސާނީ ނަފްސާނީޔަތުގެ މައްޗަށް ބަލާލެވިފައި ވެއެވެ. ސިޔާސީ ގޮތުންނާއި އިޖުތިމާއީ ގޮތުން، ހަލަބޮލިވެފައި އޮތް މުޖުތަމާއެއްގައި އިންސާނާ އަމަލުތައް ކުރާ ގޮތާ މެދު ވާހަކަ ދެއްކިފައި ވެއެވެ.
ތިރީގައި ލިޔެފައިވާ ވާހަކަކޮޅު ނެގިފައި ވަނީ ޑޮސްޓޮއެވްސްކީގެ "މައްޔިތުންގެ ގެ" މި ފޮތުންނެވެ. މި ފޮތުގައި ލިޔެވިފައިވަނީ، އޭރު ރަޝިޔާގައި އޮތް ވެރިކަމަށް ނުރައްކަލެއް ކަމުގައި ބެލެވުނު، އަގުލާނީ އިޝްތިރާކީ ޖަމިއްޔާއެއްގެ މެމްބަރަކަށްވުމުގެ ކުށުގައި، ސައިބީރިޔާގެ ޖަލެއްގައި ޑޮސްޓޮއެވްސްކީ ވޭތުކުރަން ޖެހުނު ދުވަސްތަކެއްގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށެވެ. ޖަލުގައި އޭނާ ތަޖުރިބާކުރި ބައެއް ހަގީގަތްތަކާއި އަދި ބައެއް ފަލްސަފީ ބަހުސުތައް މި ފޮތުގައި ހިމެނެއެވެ. މިތާ މި ނަކަލުކޮށްލަނީ، މި ފޮތުގައި އޭނާ ލިޔެފައިވާ މުސްލިމެއްގެ ވާހަކައެވެ. ޖަލުން އޭނައާ ބައްދަލުވި، ސިޔާސީ އިދިކޮޅު ހަރަކާތްތަކެއްގައި ބައިވެރިވުމުގެ ކުށުގައި، ޖަލަށްލެވިފައި ހުރި، މުސްލިމެއް ކަމުގައިވާ ނޯރާގެ ވާހަކަކޮޅެކެވެ. ނޯރާއާ ބެހޭ ގޮތުން ޑޮސްޓޮއެވްސްކީ ލިޔެފައި އޮތެވެ؛
"ޖަލު އެންމެނަށް ވެސް އޭނާ ކަމުދިޔައެވެ. އޭނާގެ މަޖާ މިޒާޖާއި އޭނާގެ އުފާވެރި މޫނުގެ ސަބަބުންނެވެ. ޝަކުވާގެ އެއްވެސް ސިނބިސިނބި ލެއްވުމެން ނެތި، ހުއްޓާނުލައި އޭނާ މަސައްކަތްކުރެއެވެ. މަޑުމައިތިރި ކަމާއި ހަމަޖެހުމާއެކުގައެވެ. ވައްކަންކުރުމާއި މަކަރުހެދުމާއި މަސްތުވުމަކީ އިންތިހާއަށް އޭނާ ނަފުރަތުކޮށް، އެކަންކަމާ މެދު އޭނާ ގަދައަށް ރުޅިއަންނަ ކަންކަމެވެ. މީގެ މާނައަކީ، މިފަދަ ކަންތައްތައް ފެނުމުން، އެކަންކުރާ މީހުންނާ އަރާރުންވެ، ޒުވާބު ކުރަން އޭނަ ބޭނުންވާ ވާހަކައެއް ނޫނެވެ. މިފަދަ އަމަލުތައް ފެނުމުން، އެކަމާ ނުރުހި އިންކާރުކުރުމުގެ ގޮތުން އޭނާގެ މޫނު އަނބުރާލައެވެ. އޭނާ ޖަލުގައި ބަންދުކުރެވިފައި ހުރި ދުވަސްވަރު، ޖަލުގެ ގަވާއިދާ ޚިލާފުވާ އެއްވެސް ކަމެއް ނުކުރެއެވެ. އޭނާއަކީ ވަރަށްވެސް ބޮޑު ތަގުވާވެރި މީހަކަށް ވުމުން، ކޮންމެ ރައަކުވެސް، ގަވާއިދުން، އޭނާ ނަމާދުކުރެއެވެ. އަދި، ރޯދަ ހިފާ ދުވަސްވަރު، ވަރަށް ގަޔާވެގެން، ހުރިހާ ރޯދައެއް ވެސް ހިފައި، ބައެއް ރޭ ރޭ، އެއްކޮށް އަޅުކަމުގައި ހޭދަކޮށްލައެވެ.
އެންމެންނަށް ވެސް އޭނަ ވަރަށް ކަމުދިޔައެވެ. އޭނާއަކީ، ހަމަ ހަގީގަތުގައިވެސް، ތެދުވެރި މީހެއްކަމުގައި އެންމެން ވެސް ދެކި، ގަބޫލުކުރިއެވެ. ނޯރާއަކީ ސިންގާއެކެވެ. ހުރިހާ ކުށްވެރިން ބުންޏެވެ. ދެން ވަނަމެއްގެ ގޮތުގައި މިނަން އޭނާއަށް ކިޔި ހަރުލިއެވެ……..
އޭނާ ދިރިހުރުމުގެ ބާރަކަށް ވެފައި އޮތީ [މިނިވަންވެ، ކޯކަސްއަށް، އޭނާގެ ރާއްޖެއަށް، އެނބުރި އޭނާއަށް ދެވޭނެ ކަމުގެ] އުއްމީދެވެ. އަހަންނަށް ހީވަނީ މި އުއްމީދުން އޭނާ މަހުރޫމުވި ނަމަ، [ޖަލުގައި] އޭނާ މަރުވެ ދިޔައީހެވެ. އަހަރެން ޖަލަށް އާދެވުނު ފުރަތަމަ ދުވަހުވެސް މިކަން އަހަންނަށް ފާހަގަކުރެވުނެވެ. އަނދިރިކަމާއި ހިތާމަވެރިކަން، ޖެއްސުންކުރުމާއި ފުރައްސާރަކުރުން ފެންނަ، ފޫހިކުރުވަނިވި އެތައް އެތައް މޫނުތަކެއްގެ ތެރެއިން އެހާ މަޑުމައިތިރި، ހަމަޖެހިފައިވާ ތެދުވެރި މޫނެއް ފާހަގަ ނުކުރެވިދާނެ ހެއްޔެވެ؟"
އާދެ، މިއީ ނަވާރަ ވަނަ ގަރުނުގެ މެދެއްހާ ހިސާބު، ޑޮސްޓޮއެވްސްކީއާ ޖަލުން ދިމާވި އާދައިގެ އާންމު މުސްލިމެއްގެ ވާހަކައެވެ. ޑޮސްޓޮއެވްސްކީ، އެ މުސްލިމު މީހާ ސިފަކުރި ގޮތުގެ މައްޗަށް ނަޒަރު ހިންގާލާށެވެ. ޑޮސްޓޮއެވްސްކީ އޭނާ ސިފަކޮށްފައި ވަނީ ތެދުވެރި މީހެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ދޮގުހެދުމާއި ވައްކަން ކުރުމުން ދުރުވެ ހުރި މީހެއްގެ ގޮތުގައެވެ. މަކަރުހެދުމާއި ޚިޔާނަތްތެރިވުމުން ވެސް ދުރުވެ ހުރިމީހެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އެކަމަށް ނަފުރަތު ކުރި މީހެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އޭނާގެ ރިވެތި ސިފަތައް އެހެން މީހުންގެ މައްޗަށް ހިންގާލަން ނޫޅޭ މީހެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ދީނީ ޝިއާރުތައް ބަރާބަރަށް އަދާކޮށް، ދީނުގެ އިމުގެ ތެރޭގައި ހުރި މީހެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އޭނާގެ ނަފްސު އުނދަގޫ ހާލަތެއްގެ ތެރެއަށް ވެއްޓިފައި އޮތް ވަގުތެއްގައި ވެސް، ޝަކުވާއެއް ނުކޮށް އޭނާ ކުރަން ޖެހުނު މަސައްކަތް ކުރުން މަތީ ދެމި ހުރި މީހެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ގަވާއިދުތަކާ ޚިލާފުވުމެއް ނެތިއެވެ. އެފަދަ ދަތި ހާލަތެއްގައި ވެސް، ރަނގަޅު ގޮތް ވާނޭ ކަމުގެ އުއްމީދުކޮށް މާތްރަސްކަލާނގެއާ މެދު ހިތް ހެޔޮކޮށްގެން ހުރި މީހެއްގެ ގޮތުގައެވެ.
ޑޮސްޓޮއެވްސްކީއާ ދިމާވި ނޯރާގެ ކިބައިން ފެނިގެން ދިޔައީ އިހުގެ މުސްލިމުންގެ ކިބައިން، އާންމު ގޮތެއްގައި ފެނިގެންދާ އިސްލާމީ އަޚުލާގެވެ. ދީނީ އަޅުކަންތައް، އަޅުވެރިޔާގެ ކިބައިގައި އިންދައި ހައްދަން ބޭނުންވާ މާތް އަޚުލާގީ ރިވެތި ސިފަތަކެވެ. ތިރީގައިވާ ތަސްވީރުގައި ޑޮސްޓޮއެވްސްކީގެ ތަސްވީރުގައި ބުނެފައި އޮތް ބުނުން މިތާ ހަނދާންކޮށްލުން މުހިއްމެވެ. މުޖުތަމައެއް ތަހުޒީބުވެ، ކުރިއަރައިފައި އޮތް މިންވަރު މިނެލަން އެންމެ ރަނގަޅު މިންގަނޑަކީ އެ މުޖުތަމައުގެ ކުށްވެރިން ލެވޭ ޖަލުތަކެވެ. ހަމަ އެފަދައިން ދީނެއްގެ މަތިވެރިކަން ވެސް ފެނިގެންދަނީ އެ ދީނުގެ އަހުލުވެރިންގެ ކިބައިން ފެންނަ ރީތި ސިފަތަކުންނެވެ. މިކަން ނޯރާގެ ކިބައިން ފެނި، އޭގެ އަސަރު ޑޮސްޓޮއެވްސްކީއަށާއި އޭނާއާއެކުގައި ޖަލުގައި ތިބި މީހުންނަށް ކުރިއެވެ. ނޯރާގެ ކިބައިން ފެނިގެން ދިޔައީ އޭނާގެ ދީނުގެ މަތިވެރި އަގުތަކެވެ. އަދި،ޖަލުގައިވީ ހިނދުވެސް، މާޔޫސް ކަމެއް ނެތި، މާތް ރިވެތި އަޚުލާގެއްގެ މަތީގައި ދެމި ހުރި ހުރުންވީ، އެންމެގެ ލޯތްބާއި ގަދަރާއި އިހުތިރާމު ލިއްބައިދިން ކަމަކަށެވެ.
ޑޮސްޓޮއެވްސްކީގެ ޖަލުގެ ބައިވެރިޔާ، ނޯރާގެ ވާހަކައިން ލިބެން އޮތީ ކޮން ފިލާވަޅެއް ހެއްޔެވެ؟ ދީނުގެ މޮޅުކަން ފެނިގެންދަނީ ދައްކާ ވާހަކަތަކުން ނޫންކަމެވެ. ދީނުގެ ސަބަބުން މީހާގެ ނަފްސަށް ކުރާ ހެޔޮ އަސަރުން ކަމެވެ. މުއުމިނާގެ ކިބައިން ފެންނަ ރީތި އަޚުލާގީ ސިފަތަކުގެ ސަބަބުން ކަމެވެ.
