"އުޑެއް ބުޑެއް" ނުދަތަސް ގާނޫނު ހަދަން ހަމަ "އޯކޭ" ހެއްޔެވެ؟!

އާދޭހެވެ! ދިވެހިޖުމްހޫރިއްޔާގައި މިހާރު އަމަލުކުރެވެމުންދާ ގާނޫނޫ އަސާސީގެ މަފްހޫމަކީ، ދިވެހިރާއްޖެއަކީ ދައުލަތުގެ ތިންބާރު ވަކިވެފައިވާ އަދި އެއްބާރު އަނެއްބާރުގެ މައްޗަށް ފާރަވެރިވާ ޔުނިޓަރީ ރިޔާސީ ދައުލަތެއް ކަމުގައެވެ. ގާނޫނު ހެދުމުގެ ބާރާއި ވެރިކަން ހިންގުމުގެ ބާރާއި އަދި ޢަދުލު އިންސާފު ގާއިމުކުރުމުގެ ބާރު، މި ތިންބާރު، ތިން ފަރާތަކަށް ދެވިގެންވާ ދައުލަތެއް ކަމުގައެވެ.

ސަރުކާރުގެ އިތުރުން އާންމު ރައްޔިތުން ވެސް އޭގެ މައްޗަށް ޢަމަލުކުރުން ލާޒިމުވާ އަދި ޚިލާފު ވެއްޖެނަމަ ބޮޑެތި އަދަދުތަކުން ޖުރުމަނާ ކުރުމުގެ އިތުރުން ގެޔާއި އަދި ހުރަ ގޭގައިވެސް ބަންދުވުމާއި ކުރިމަތިލާންޖެހޭ ގާނޫނުތައް އުފެއްދުމާއި އަދި ކޮށައި މަށައި ފޭރާން ހެޔޮވަރު ކުރުމުގެ މުޠުލަޤު (ފުރިހަމަ) ބާރު، ދުސްތޫރީ ގޮތުން ލިބިދީފައި ވަނީ ގާނޫނުހަދާ މަޖްލިސް ނުވަތަ ރައްޔިތުންގެ މަޖްލީހަށެވެ.

ރައްޔިތުންނަށާއި ސަރުކާރަށް ވެސް އޮތީ އެ "ޢިއްޒަތްތެރީން" ހައްދަވާ ގާނޫނުތަކާއި އެއްގޮތަށް ޢަމަލުކުރުމެވެ. އަދި ބާކީ އޮތް ބާރުކަމުގައިވާ ޢަދުލު އިންސާފު ގާއިމު ކުރުމުގެ ބާރުގެ މައްޗަށް އޮތީ، ޢިތްޒަތްތެރީންގެ ނިންމުމާއި އެއްގޮތަށް ޢަމަލުނުކުރާ ފަރާތަކަށް އަދަބު ކަނޑައެޅުމުގެ ބާރެވެ. ނަމަނަމައެވެ. ޢިއްޒަތްތެރީން "އޯކޭ" ދެއްވާފައި އޮތް އަދަބެއް ނޫނިއްޔާ ކަނޑައެޅުމަށް ހިތުވެސް ނުލައްވައްޗެވެ. އިތުބާރު ނެތްކަމުގެ ވޯޓެއް ނަގައި މަގާމުން ދުރުކުރުމުގެ ބާރުވެސް އޮތީ ހަމަ ޢިއްޒަތްތެރި ރައްޔިތުންގެ މަޖްލީހަށެވެ.

ކުރުކޮށް ބުނާނަމަ ރައްޔިތުންގެ މަޖްލީހަކީ, އެ ބާރެއްގެ މުށުތެރޭގައި ދައުލަތުގެ އަނެއް ދެބާރުގެވެސް މުގޫ ގޮސް "ގޮއްޖެހި" ފައިވާ ބާރުހެންވެސް ހީވާ ކަހަލައެވެ.

ޞަރީޙަ ޢިބާރާތުންނާއި ޟިމްނީ ގޮތެއްގައިވެސް މެއެވެ. އެކްސްޕްލިސިޓް އެކްސްޕްރެޝަނުންނާއި އިމްޕްލިސިޓް އިމްޕްލައިޑް ކޮށްވެސް މެއެވެ. ފާޅުކަން ބޮޑު ގޮތެއްގައި ކަޅާއި ހުދުން ލިޔެވިގެނާއި އަދި ލިޔެވިފައި ނެތް ނަމަވެސް އެކުލެވިގެންވާ މާނައިގައި ވެސް މެއެވެ.

ތައުރާތުގައިވާ ރަޖަމުގެ ހައްދު ބަޔާންކުރާ އާޔަތް މަތީގައި ޔަހޫދީންވެސް އަތް އަޅައި ފޮރޮވި ފަދައިން، ތިމާމެން ބޭނުންވާ ގޮތާއި އިދިކީލިކޮށް ފެހި ގާނޫނު އަސާސީގައި ބަޔާންވެފައިވާ ހަގީގަތެއް ނަމަހީވެސް ބައެއްފަހަރު "އަތްއަޅައި" ފޮރުވެނީއެވެ. ފަރުދީ ނުވަތަ ސިޔާސީ ތަޢައްޞުބީ މަސްލަޙަތަކަށް ނޫންހެއްޔެވެ؟!

"އަނެއް ފިކުރު" ނުވަތަ އަމިއްލަ އެދުމުއްނެތި، ފެހި ގާނޫނު އަސާސީއާއިމެދު ވިސްނައިފި ނަމަ ބަޔާންވެދާ ހަގީގަތެއް ވެއެވެ. ދައުލަތުގެ ތިން ބާރުންކުރެ އެއްވެސް ބާރަކަށް މުޠުލަޤު "ފުރިހަމަ" ބާރެއް، ހިތުހުރިހާ ގޮތަކަށް ކަންކުރުމުގެ ބާރެއް ދުސްތޫރީ ގޮތުން ލިއްބައި ދީފައި ނުވާކަމެވެ.

ތިން ބާރުންވެސް އަމަލު ކުރަންޖެހޭނީ "ސައިޒު" ގައި ތިބެގެން ކަމެވެ. "ޗާޓުން" ބޭރަށް ވަޑައިގެން ކަންކަން ކުރުމުގެ އެއްވެސް ބާރެއް އެއްވެސް ފަރާތަކަށް ލިބިދީފައި ނުވާކަމެވެ. ކިތަންމެ ފުންނާބު އުސް ނުވަތަ "ހައި" ޢިއްޒަތުގެ ވެރިއެއް ކަމުގައި ވީނަމަވެސް މެއެވެ.

ދެން އުފެދޭ ސުވާލަކީ، ދައުލަތުގެ އެއްކަލަ ބޮޑެތި ބާރުތަކުން "ޗާޓުން" ނުވަތަ ގާނޫނު އަސާސީ އިން ބޭރަށް ވަޑައިގެންނެވީމައި، ދަމާ ކޫއްތާފައި ނަމަހީ ވެސް ޗާޓުގެ ތެރެއަށް ވެއްދުމުގެ ޒިންމާ ނަގާނީ ކޮންފަރާތަކުން ތޯއެވެ؟؟

ދިވެހިޖުމްހޫރިއްޔާގެ ސްޕްރީމް ކޯޓޭ މިކިޔެނީ ހަމައެކަނި ނަން ފިލާގަނޑު ރީތި ކޮށްލުމަކަށް ނޫނެވެ. އެކޯޓަށް "ސޫމޯޓޯ" އަދި ވިރާސީ ބާރުތަކަށްދާންދެން ލިބިގެންވަނީ، ބުނެވިދިޔަ ދުސްތޫރީ ސިފަ ދައުލަތުގެ ކިބައިން ގެއްލިގެން ދާހިނދު، އެ ސިފަތައް ދެމެހެއްޓުމުގެ އެންމެމަތީ ޒިންމާ އެކޯޓުގެ ކޮނޑުގައި އެޅިފައި އޮތަތީއެވެ.

މަޢާފުކުރަށްވާށެވެ! "އުޑެއް ބުޑެއް" ނޭނގުނަސް އިސްކޮޅާއި ހަމަނޫން ވާހަކައެއް ދެއްކޭތީ ވެއެވެ. "މާއްދާ27″ އޮތަތީވެ ކުރިއަށް ދާނަމެވެ.

ޢާންމު ރައްޔިތުންނާއި ދައުލަތުންވެސް ޢަމަލުކުރަން ލާޒިމުވާ ޤާނޫނުތައް ހެދުމުގައި، އެންމެ "ރަތް ރޮނގެއް" ދަމާލުން ފިޔަވައި އެހެން ހުރިހާ މިނިވަންކަމަކާއި ފުރިހަ ބާރު ލިބިދީފައިވާ ޢިއްޒަތްތެރި މަޖްލިސް މެމްބަރަކަށްވުމުގެ ޝަރުތުގެ ވާހަކައެވެ.

ޝަރުތައް ޖެހިލުމުގެ ކުރިން ރަތް ރޮނގަކީ ކޮބައިކަން ނޭނގިއްޖެނަމަ އޮޅުމަކުން ނަމަވެސް ހުރަސް ކުރެވިދާނެތީވެ ބަޔާން ކޮށްލާނަމެވެ.

ދިވެހި ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ގާނޫނު އަސާސީގެ އެންމެ، އާދެ އަސާސީ ހައްގުތަކުގެ ވާހަކަ ބަޔާންކުރުމުގެ ދެވަނަ ބާބަށްވުރެ ވެސް ކުރިން، އެންމެ ފުރަތަމަ ބާބުގެ 10 ވަނަ މާއްދާގައި ހުދާއި ކަޅުން ބަޔާންކޮށް، މަޖްލީހުގެ މެމްބަރުންނާއި ރިޔާސަތާއި ދެމެދުގައި ބިނާކުރެވިފައިވާ އުސް ފާރުގައި ދަމާލެވިފައިވާ ހަގީގީ ރަތް ރޮނގަކީ، އެމާއްދާގެ (ހ) އާއި އަދި (ށ) އެވެ. އިސްލާމް ދީނަކީ ދިވެހި ރާއްޖޭގެ ގާނޫނުގެ މައިގަނޑު މަޞްދަރުކަމާއި، އަދި ދިވެހި ރާއްޖޭގައި އިސްލާމް ދީނުގެ އަޞްލަކާއި ޚިލާފު އެއްވެސް ގާނޫނެއް ނުހެދޭނެ ކަމުގައެވެ.

ބުޚާރީ އޭ ބުނެވުނީމައި ޔޫސޭ މެންގެ ސިނަމާ އެކަނި އެނގޭ، ނުވަތަ މުސްލިމޭ ބުނެވުނީމައި އުންމަތުގެ އެންމެހައި މުސްލިމުން ނޫން އެހެން އެއްޗެއް ހިތަށް ވެސް ނާރާވަރުގެ "އުޑެއް ބުޑެއް" ނުދަންނަ "ޢިއްޒަތްތެރީން" އަށް، ގާނޫނު ހެދުމުގައި ފަރުވާތެރިވާން ޖެހޭ ދުސްތޫރީ ރަތް ރޮނގުގައި އަޅައިގަނެފައި އަނގަވަތަށް ވެއްޓޭއިރު ވެސް އެނގޭނެ ހެއްޔެވެ؟!

އާދޭހެވެ! ގާނޫނު އަސާސީގައި ލިޔެވިގެން ބަޔާންކުރެވިފައިވާ މަޖްލިސް މެމްބަރަކަށްވުމުގެ ޝަރުތުތަކުގެ ތެރޭގައި، އެފަދަ ޢިލްމީ ޝަރުތެއް ނުހިމެނެއެވެ.

މެމްބަރުންގެ މައިގަނޑު މަސްއޫލިއްޔަތަކީ ގާނޫނު ހެދުން ކަމަށާއި، ގާނޫނޫގެ މައިގަނޑު މަޞްދަރަކީ އިސްލާމީ ދީން ކަމަށާއި، އިސްލާމް ދީނުގެ އަސްލަކާއި ޚިލާފުވާ ގާނޫނެއް ނުހެދޭނެކަމުގައި ޞަރީޙަ ޢިބާރާތުން ގާނޫނު އަސާސީގައި ބަޔާންކޮށްފައި ވެއެވެ.

މަގާމުގައި އަދާކުރަންޖެހޭ އަސާސީ ޒިންމާ އަދާކުރުމަށް ބޭނުންވާވަރުގެ އަހުލިއްޔަތު ނެތް ފަރާތެއް، އެ މަގާމަކަށް ޢައްޔަން ކުރުމަށް ޝަރުތު ފުރިހަމަ ވާނެކަމުގައި ދެކޭނެ، ތަޢައްޞުބުން އެއްކިބާވެފައިވާ ސަލާމަތް ބުއްދީގެ އެއްވެސް އަހުލު ވެރިއަކު ނުހުންނާނެކަން ކަށަވަރެވެ.

އަދި ކިއެއް ހެއްޔެވެ. ގާނޫނު އަސާސީގައި ފާޅުކަން ބޮޑު ގޮތެއްގައި ކަޅާއި ހުދުން ލިޔެވިގެންވާ ޝަރުތުތަކުގެ ތެރޭގައި އަދި ލިޔެވިފައި ނެތަސް، އެ ގާނޫނު އަސާސީގެ އިންޕްލިސިޓް އިމްޕްލިފައިޑް ނުވަތަ އެކުލެވިގެންވާ މާނައިގެ ތެރެއިން، އެކަށީގެންވާ މިންވަރަށް ޝަރީޢަތާއި ޤާނޫނުގެ ޢިލްމު ލިބިފައިވުމީ މެމްބަރުކަމުގެ ޝަރުތެއް ނޫންހެއްޔެވެ؟ ބަޔާންކޮށްދޭން ނުޖެހޭ މިންވަރަށް ސާފުކަން ބޮޑު ހަގީގަތެއްވީމައި ކަޅާއި ހުދުން ލިޔެފައި ނެތީ ނޫންހެއްޔެވެ؟ މިއީ އަޅުގަނޑުގެ "ކޮށި" ވިސްނުމަށް ނުވެދާނެއެކޭ ނޫންމެއެވެ.

ދިވެހިޖުމްހޫރިއްޔާގެ ގާނޫނު އަސާސީގެ ޞަރީޙަ ނައްޞުން އިސްލާމް ދީނުގެ އަސްލެއްކަމުގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ، މުޅި އަހުލުއް ސުންނަތި ވަލްޖަމާޢަތި ޢިލްމުވެރިން އިއްތިފާޤު ވެވަޑައިގަންނަވާ، ޝަރުޢީ އުޞޫލީ ޤާޢިދާއެއްގައި ވެއެވެ.

(ما لا يتم الواجب إلا به، فهو واجب) "އެ އެއްޗެއް ނުވަތަ ކަމަކާއި ލައިގެން މެނުވީ، ވާޖިބު ވެފައިވާ ކަމެއް އަދާނުކުރެވޭނެ ކޮންމެ އެއްޗެއް ނުވަތަ ކަމަކީ ވާޖިބެކެވެ."

އަޅުކަމުގެ އިތުރުން، ފަރުދުންގެ މުއާމަލާތްތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ކަންކަމުގައިވެސް މި ޤާޢިދާގެ މިސާލުތައް ގުނައި ޢަދަދު ނުކުރެވޭހައި ގިނައެވެ. ކާފިރުން ހިނެވުމަކީ ދީނުގައި އޮންނަކަމެއް ނޫނެވެ. އެކަމު ކާފިރަކާއި މުސްލިމެއް މަރުވެދާ ހާލަތުގައި، މުސްލިމު މީހާ ވަކި ކުރަން ނޭނގިއްޖެނަމަ ދެމީހުންވެސް ހިނެއުން ވާޖިބުވެގެން ވެއެވެ. އެއީ ކާފަރު މީހާ ހިނެވުމަކާއި ނުލައި މުސްލިމު މީހާ ހިނެއުމުގެ ވާޖިބު އަދާކުރެވެން ނެތީމައެވެ.

އަދި ހަމަ އެހެންމެ ރަމަޟާން މަހަށާއި ޝައްވާލު މަހުގެ ހަނދު ބެލުމަށް ނުކުތުމަކީ ވާޖިބެކެވެ. އެއްވެސް އެހެން ދަލީލަކުން ނޫނެވެ. އެހެނެއްކަމަކު މިޤާޢިދާގެ ދަށުންނެވެ. ރޯދަ ހިފުން އޮތީ ހަނދު ފެނުމާއި އެކުގައި ކަމުން ރޯދަ ހިފުމުގެ ވާޖިބު އަދާކުރެވޭނީ ހަނދު ފެނުމުން ކަމުގައި ވާތީއެވެ.

ދިވެހި އިބާރާތަކުން ތަންކޮޅެއް ސާދާކޮށް ބުނާނަމަ ގާޢިދާ ކޮންމެވެސް މިންވަރަކަށް މާނަ ކޮށްދެވޭނެ އެންމެ ކުރު އިބާރާތަކީ، "އަމާ ބުނީތީ ފަރަށް ދިއުން" މި މިސާލުބަސް ނޫން ހެއްޔެވެ؟

ގާނޫނު އަސާސީގައި މެމްބަރުން ކުރެ ބުނަނީ، މެމްބަރުންނޭވެ! ގާނޫނު ހެދޭނީ އަދި އިސްލާހު ކުރެވޭނީވެސް ކަލޭމެނަށެވެ. އެކަމަކު އިސްލާމީ ޝަރީޢަތާއި ޚިލާފު ގާނޫނެއް ނަހަދާށެވެ. ޝަރުޢީ ނުވަތަ ގާނޫނީ ޢިލްމުގެ "އަލިފްބާ" ވެސް އެނގުން ޝަރުތެއް ނުކުރެއެވެ!!

ގާނޫނު އުފައްދައި އަދި ގާނޫނުތަކަށް ބަދަލުގެނެސް ތަރައްގީކުރާ މެމްބަރުންގެ ކިބައިގައި ކުޑަވެސް އިލްމީ ގާބިލުކަމެއް ހުންނަންޖެހޭނެކަމަށް އަދި ނުދެކެވުނަސް، މުޖުތަމަޢުގައި ހިނގާ ޙާދިޘާތައް ޤާނޫނީ ތަރާދުގައި ކިރުއްވައި ޙުކުމް ކަނޑައަޅުއްވާ ފަނޑިޔާރުން، ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ ހަމަތަކުގެ އަލީގައި ގޮތްކަނޑައެޅުއްވުމުން، އެ ބޭފުޅުން ސުލޫކީ ކަމަށް ކަނޑައަޅުއްވައި މަޤާމުން ވަކިކުރެއްވުމުގެ ބާރަށް ދާންދެން ލިބިގެންވާ ކޮމިޓީތަކުގައި ތިއްބަވަން ވެސް އެ މެމްބަރުންނަށް ޝަރުޠެއް ނެތްނަމަ، އެ ތިއްބެވެނީ އިސްކޮޅާއި ހަމަ ނޫން މަޤާމެއްގައިކަން ކަށަވަރެވެ. އެރުއްވިފައި ވަނީ ފަޔަށް ހެޔޮވަރު "ފައިވާންޕުޅު" އަކަށް ނޫންކަން ކަށަވަރެވެ.

އިސްކޮޅާއި ހަމަނޫން މަޤާމެއް ލިބުމުން ފެންނަމުން ދާނީ ސިކުނޑިއާއި ނުބައްދަލު މަންޒަރެވެ. ހައްޤުނޫން މިންވަރެވެ. ފަޔަށް ހެޔޮވަރު ނޫން ފައިވާނެއްގައި ހިނގަމުން ދާހިނދު "ޓަކަޓަކަ" އަޑު ގޮވާނެއެވެ. އަދި އަބަދުމެ އޮންނާނީ ފައިތިލައިން ނެއްޓިފައެވެ.

އިއްޒަތްތެރީންގެ ލަޤަބުލިބިވަޑައިގެންނެވުމަށާއި ލޯމޭކަރުންގެ އިޚްތިޞާޞް ލިބިވަޑައިގެންނެވުމަށް ކުޑަވެސް ޝަރުތެއްނެތި، ދުނިޔެމަތީގައި ދެން ލެހެއްޓެވި ހުރިހާކަމަކަށް ޝަރުތާއި ގޮތް ކަނޑައެޅުމުގެ ޙައިސިއްޔަތު އެ ޢިއްޒަތްތެރިންނަށް އޮންނަ ނަމަ، ޤާނޫނު ވެގެންދާނީ ކޮވިޑް އިން ރައްކާތެރިވުމަށް ޓްރަމްޕް ލިޔެދެއްވާ "ބޭހެކޭ" އެއްފަދައިން ނޫންހެއްޔެވެ!

އެ ޢިއްޒަތްތެރީން އަމިއްލަފުޅަށް އެ "ޢިއްޒަތްތެރީން" ގެ ސަންދޯކަށް މޮހޮރު ޖަހާނެކަމަށް ހީކުރުމަކީ ކޮށި ވިސްނުމެއްކަމުގައި މެނުވީ ނުވި ނަމަވެސް، ޤާނޫނުއަސާސީ ގެ 4 ވަނަ މާއްދާ އިން "ނިކަމެތީން" އަށް ލިއްބައިދީފައިވާ ބާރު "މަތާރަންފިލާ" މަތީ ހިރަފުސް އަރައި ދިއުމަށް އަހަރުތަކަކަށް ބާއްވާފައި އޮތް އޮތުން ނިމުމަކަށް ނުގެނެވޭނެ ހެއްޔެވެ؟

ޤާނޫނުއަސާސީގެ 73 ގެ އަކުރެއްގެ ފިއްޔަކަށްވެސް ބަދަލެއް ގެނައުމުގެ ބާރު "ނިކަމެތީން" އަށް މިއަދު ނެތް ނަމަވެސް، ނިކަމެތީންގެ ދަރުބާރުން ޝަރުޠު ކަނޑައަޅައި "ވިހި ފަންސަވީސް" ގައި ޖަހާލާ "ޔެސް ޓިކް" އިން  މިކަން ހަމަޔަކަށް އެޅުވޭނެކަން ކަށަވަރެވެ!